Siðmennt er nú skráð lífsskoðunarfélag sem þýðir að félagið fær sömu réttindi og skráð trúfélög á Íslandi. Þannig geta þeir sem styðja hugmyndafræði Siðmenntar skráð sig í félagið sér að kostaðarlaus í gegnum Þjóðskrá og þá rennur sóknargjald þeirra til Siðmenntar. Þetta er betra en að standa utan trúfélaga þar sem þá rennur sóknargjaldið einfaldlega í ríkiskassann. Er þetta mikilvægt skref í átt að fullu trúfrelsi á Íslandi. Í kjölfar þessa mikilvæga áfanga tel ég nauðsynlegt að hnykkja á því að stefna Siðmenntar í trúfrelsismálum er skýr og hefur ekkert breyst eftir að félagið fékk formlega skráningu sem lífsskoðunarfélag. Siðmennt er þannig enn á móti sóknargjaldakerfinu í núverandi mynd.
Stefna Siðmenntar í trúfrelsismálum:
„Siðmennt lítur svo á að sannfæringarfrelsi, trúfrelsi og tjáningarfrelsi teljist til almennra lýðréttinda. Þau skuli ná til allra og þau megi hvorki afnema né skerða undir neinum kringumstæðum. Félagið telur að hið opinbera (ríkið, stjórnkerfið, þingið, dómskerfið, mennta- og heilbrigðiskerfið) eigi að starfa eftir veraldlegum leikreglum og án merkimiða einstakra trúar- eða lífsskoðunarfélaga. Félagið fer því fram á aðskilnað ríkis og kirkju og berst fyrir breytingum á lagaákvæðum sem mismuna þeim er standa utan trúfélaga.“
Í hnotskurn:
- Siðmennt styður algeran aðskilnað ríkis og kirkju.
- Siðmennt er á móti ákvæði um sérstaka vernd Þjóðkirkju í stjórnarskrá.
- Siðmennt er á móti fjárhagslegri mismunun vegna trúar- eða lífsskoðana.
- Siðmennt styður veraldlegt samfélag þar sem hið opinbera starfar án trúarlegra merkimiða.
- Siðmennt er á móti trúboði og iðkun í skólum og öðrum opinberum stofnunum.
- Siðmennt styður vandaða fræðslu um trúarbrögð og lífsskoðanir í skólum.
- Siðmennt berst fyrir rétti allra til stunda sína trú eða vera án trúar.
- Siðmennt er almennt á móti afskiptum hins opinbera af trúar- eða lífsskoðunum.
- Siðmennt telur að hlutverk hins opinbera sé einungis að vernda trúfrelsi allra.
- Siðmennt er á móti sóknargjaldakerfinu og telur að trúfélög og lífsskoðunarfélög eigi sjálf að innheimta eigin félagsgjöld.
- Siðmennt berst því fyrir afnámi sóknargjalda.
- Siðmennt telur það lágmarkskröfu að þeir sem vilja ekki tilheyra neinu skráðu trú- eða lífsskoðunarfélagi fái sóknargjöld sín endurgreidd frá ríkinu.
Nánar um sóknargjöld
Ég sem stjórnarmaður í Siðmennt og meðlimur til margra ára er á móti því að hið opinbera innheimti sóknargjöld aðallega af tveimur ástæðum.
1. Það er óeðlilegt að fólki sé mismunað vegna trúar- eða lífsskoðana. Það er óréttlætanlegt að þeir sem eru trúlausir og vilja ekki tilheyra lífsskoðunarfélagi þurfi samt að greiða sóknargjöld sem fara þá í almennan ríkisrekstur. Sama á við þá um þá trúaða einstaklinga sem finna sig ekki hjá neinu skráðu trúfélagi.
2. Sum trúfélög standa fyrir boðskap sem samræmist ekki almennum mannréttinum. Sum berjast gegn réttindum samkynhneigðra, kvenna, minnihlutahópa og réttindum þeirra sem hafa aðrar lífsskoðanir. Talsmenn sumra trúfélaga boða fordóma og misrétti. Þetta gæti auðvitað einnig átt við einhver skráð lífsskoðunarfélög í framtíðinni. Af þessum ástæðum tel ég óverjandi að hið opinbera styrki og styðji slík félög fjárhagslega. Jafnvel þó allir hópar fái sambærilegan stuðning.
Ég gæti hugsanlega samþykkt sóknargjaldafyrirkomulag ef tryggt er að sóknargjöldin fari aðeins í að styrkja almennar félagslegar athafnir eins og giftingar og útfarir en ekki í að boða hugmyndafræði og/eða trú sem ýtir undir mismunun og fordóma.
Siðmennt berst fyrir umburðarlyndi, jafnrétti og trúfrelsi
Ég hvet því alla sem eru sammála markmiðum Siðmenntar að skrá sig í félagið hjá Þjóðskrá. Þeir sem gera það eru um leið að styðja baráttuna fyrir fullu trúfrelsi og þar með afnámi sóknargjaldakerfisins í núverandi mynd. Að sama skapi er verið að styðja félag sem hefur í aldarfjórðung barist fyrir jafnrétti, umburðarlyndi og fjölbreytni.
Höfundur situr í stjórn Siðmenntar – félags siðrænna húmanista á Íslandi
Skráðu þig í Siðmennt:
- Skráning í Siðmennt hjá Þjóðskrá
- Leiðbeiningar: Rafræn skráning í Siðmennt í gegnum vef Þjóðskrár
- Frétt um málið á Facebook. Hvet alla til að deila þessari frétt!
Nánar um Siðmennt:
- Skráið ykkur í Siðmennt hjá Þjóðskrá (skodun.is)
- Viðtal: Stefna Siðmenntar í kjölfar nýrra laga um lífsskoðunarfélög (skodun.is)
- Stefnuskrá Siðmenntar (sidmennt.is)
- Trúfrelsisstefna Siðmenntar (sidmennt.is)